1. Կետերը փոխարինի՛ր տրված բայերի ենթադրական եղանակի համապատասխան ձևերով:

Եթե թույլ տան իրենց ուզածն անել, նրանք անտառն էլ կվերածեն զորքի, ու բոլոր ծառերը շարք կկանգնացնեն:
Հենց որ սահմանին մոտենաք, ձեզ հարցուփորձ կանեք ձեր անցյալի ու նպատակների մասին:
Թե որ գտնես այդ բույսի սերմերը, ջրի մեջ դիր ու թող մինչև ծլեն:
Եթե կենդանիների կերի մեջ մեծ քնակությամբ արևքուրիկ լինի, կենդանին կթունավորվի ու կհիվանդանա:

Եթե ժամանակին չմտածեն կենդանիների կերի մասին, ձմռանը շատ դժվար կլինի կեր հայթաթելը:

2. Տրված նախադասությունները լրացրո՛ւ հարկադրական եղանակի համապատասխան բայերով:

Վատ աշխատող շարժիչներն անպայման պետք է վերանորոքել, թե չէ թունավորում են օդը:
Մեր քաղաքում սաղարթավոր ծառեր պետք է տնկենք, որ աղմուկը կլանեն, օդը մաքրեն փոշուց ու վնասակար նյութերից:
Մարդիկ պետք են իմանան, որ կենդանի բնությունը պահպանելը իրենց ամենակարևոր գործն է:
Ամեն մեկը դիմացինի համար պետք է անի այն, ինչ կուզեր, որ իր համար անեն մարդիկ:
Բնության գեղեցկությունը պահպանելու համար հանքերի շահագործումը պետք է արքելել:

3. Տրված նախադասությունները լրացրո՛ւ հրամայական եղանակի համապատասխան բայերով: (կետադրությանն ուշադրությո՛ւն դարձրու):

Համարձակ անցի՛ր, նեղ միջանցքը ու երբ հասնես ստորգետնյա անցքի մուտքին, լապտերդ վերցրու՛:
Ուշադիր ուսումնասիրի՛ր քարտեզը, տե՛ս, թե օվկիանոսներում ցրված ինչքա՞ն կղզիներ կան:
Լսի՛ր բոլոր խորհուրդները, հետո արա՛ ինչպես կամենում ես:
 Ոչ մեկի գաղտնիքը չասե՛ս, եթե անգամ պատահաբար ես իմացել:
—Ազատի՛ր ինձ, բա՛ց թող թռչեմ,- մարդկային լեզվով խնդրեց աղավնին:

1. Ո՞րն է «ավելորդ» տարրը’ C, Si,Ti Ge

Ti

2. Լրացրե՛ք հետևյալ աղյուսակը.

V խումբ

Գլխավոր ենթախումբ

1. N (ազոտ)

2. P (ֆոսվոր)

3. As (արսեն)

4. Sb (ծարիր)

5. Bi (բիսմութ)

Երկրորդական ենթախումբ

1. V (վանադիում)

2. Nb (նեոբիում)

3. Ta (տանտալ)

4. Db (դուբնիում)

3. Հաշվե՛ք, նյութի՝ MgO հարաբերական մոլեկուլային զանգվածը և նյութի բաղադրության մեջ առկա տարրերի զանգվածային բաժինները:

Mr(MgO) = Ar(Mg) + Ar(O) = 24 + 16 = 40

ω(Mg) = Ar(Mg) : Mr(MgO) = 24 : 40 = 6 : 10 = 3 : 5

ω(O) = Ar(O) : Mr(MgO) = 16 : 40 = 2 : 5

1. Տեքստում մի անգամ տեղադրի՛ր փակագծերում դրված առաջին բայաձևերը, մյուս անգամ` երկրորդները: Գտի՛ր ստացված տեքստերի իմաստային տարբերությունը:

Ֆրանսիացի գիտնական Քրիստիան Մարշալն առաջարկում է Լուսնի վրա տեղադրել հայելիներ, որոնք Արեգակի ճառագայթները (անդրադարձնելու են, կանդրադարձնեն) Երկիր: Այդ դեպքում գիշերը կարելի է կարդալ և աշխատել՝ առանց արհեստական լուսավորության: Լուսնային հայելիները ( փոխարինելու են, կփոխարինեն) փողոցային լապտերներին ու շինհրապարակներում, դաշտերում և այլուր գիշերներն աշխատելու հնարավորություն (տալու են, կտան): Դրա համար (պահանջվելու է, կպահանջվի) 200 հազար քառ. կմ հայելի:

Ֆրանսիացի գիտնական Քրիստիան Մարշալն առաջարկում է Լուսնի վրա տեղադրել հայելիներ, որոնք Արեգակի ճառագայթները անդրադարձնելու են Երկիր: Այդ դեպքում գիշերը կարելի է կարդալ և աշխատել՝ առանց արհեստական լուսավորության: Լուսնային հայելիները փոխարինելու են փողոցային լապտերներին ու շինհրապարակներում, դաշտերում և այլուր գիշերներն աշխատելու հնարավորություն են տալու: Դրա համար պահանջվելու է 200 հազար քառ. կմ հայելի:

Ֆրանսիացի գիտնական Քրիստիան Մարշալն առաջարկում է Լուսնի վրա տեղադրել հայելիներ, որոնք Արեգակի ճառագայթները կանդրադարձնեն Երկիր: Այդ դեպքում գիշերը կարելի է կարդալ և աշխատել՝ առանց արհեստական լուսավորության: Լուսնային հայելիները կփոխարինեն փողոցային լապտերներին ու շինհրապարակներում, դաշտերում և այլուր գիշերներն աշխատելու հնարավորություն կտան: Դրա համար կպահանջվի 200 հազար քառ. կմ հայելի:

2. Տրված նախադասությունները լրացրո՛ւ ըղձական եղանակի համապատասխան բայերով:

Գոնե մի օր կարգին եղանակ լինի որ կարանամ մի քիչ նստել ծովափին ու ջրային հեծանիվ վարեմ:
Գոնե մինչև ծովափ հասնենք , դրանից հետո ինքներս կգնանք: Երանի թե մի քիչ երկար լինի ուղևորությունը: Շատ եմ ուզում, որ մի անգամ դելֆին տեսնեմ, մի քանի օր էլ ընկերություն անեմ հետը: Եթե քամին սկսի ու փորձառու նվագները չկարանան ծովին ունկնդրել, նրանք կասեն, թե նավի մոտով ինչպիս՞ ձկների վտառ է լողում:

Աշխարհը սովորաբար բաժանվում է յոթ մայրցամաքների.

Աֆրիկա: Երկրորդ ամենամեծ մայրցամաքը, որը հայտնի է իր մշակույթների, կլիմայի և բնության բազմազանությամբ:

Անտարկտիկա. Ամենացուրտ և քամոտ մայրցամաքը՝ ծածկված սառույցի հաստ շերտով:

Ասիա. Ամենամեծ մայրցամաքը, որը հայտնի է իր հին քաղաքակրթություններով, բազմազան մշակույթներով և աշխարհագրական առանձնահատկություններով:

Եվրոպա. պատմական և մշակութային հարուստ մայրցամաք, որը հայտնի է իր ճարտարապետությամբ, արվեստով և գիտական ​​նվաճումներով:

Հյուսիսային Ամերիկա: Ներառում է ԱՄՆ-ը, Կանադան և այլ երկրներ, որոնք հարուստ են բնական և մշակութային բազմազանությամբ:

Հարավային Ամերիկա. Զարմանալի բնության, մշակութային բազմազանության և պատմական վայրերի մայրցամաք:

Ավստրալիա (Օվկիանիա). Ներառում է Ավստրալիան, Նոր Զելանդիան և այլ կղզիներ, որոնք հայտնի են իրենց յուրահատուկ բուսական և կենդանական աշխարհով:

1. Անվանի՛ր 101 և 118 կարգաթիվ ունեցող տարրերը:
Md, Og

2.Ստորև բերված ո՞ր շարքում են միայն ոչ մետաղական տարրեր.

1) Li, Mg, P

3) N, S, Ar

2) Ca, C, Br

4) Fe, Cr, I

3•.  Na2O

Գրե՛ք, մոլեկուլը կազմող քիմիական տարրերի հարաբերական n ատոմային զանգվածները (Ar):	Հաշվե՛ք, այդ տարրերի մեկ ատոմի իրական զանգվածը (mo):
Հաշվե՛ք, տվյալ նյութի հարաբերական մոլեկուլային զանգվածը(Mr):	Հաշվե՛ք, նյութերի բաղադրության մեջ առկա տարրերի զանգվածային բաժինները:

Mr(Na2O) = 62
Ar(Na2) = 23
Ar(O) = 16
23 x 2 + 16 = 62

m₀(Na) = Ar x 1,66 x 10^-27 = 23 x 1,66 x 10^-27 = 3,818 x 10^-26
m₀(O) = 16 x 1,66 x 10^-27 = 2,656 x 10^-26

ω(Na) = (23 x 2 : 62) x 100 = 46 : 62 x 100 = 74,1935
ω(O) = 16 : 62 x 100 = 25,8064

1. Պատմությունը դարձրո՛ւ ներկա ժամանակով:

Մեր կապիկը մի աֆրիկացուց էինք ձեռք բերել, որը վառ անհատականությամբ ու յուրահատուկ հումորով օժտված մի էակ էր: Ամեն օր նրան դուրս էինք տանում ու կապում ծառին: Առաջին երկու օրը խելոք նստում էր տան մուտքի մոտ, ու նրա կողքով չընդհատվող հոանքով անցնում էին որսորդները, մեզ սննդամթերք բերող պառավ կանայք, խումբ-խումբ վազում էին խխունջներ ու միջատներ բերող փոքրիկ տղաներ: Մենք ենթադրում էինք, որ այդ անդադար շարժումը կզվարճացնի ու կհետաքրքրի կապիկին: Այդպես էլ եղավ: Նա շատ շուտ գլխի ընկավ, որ պարանի երկարությունն իրեն թույլ է տալիս թաքնվել բակի դռնակի մոտ, և օգտվեց դրանից: Հենց որ ոչինչ չկասկածող մի աֆրիկացի բակ էր մտնում, կապիկն իսկույն դուրս էր ցատկում դարանից ու բռնում խեղճի ոտքը: Հետն էլ այնքան սոսկալի ճղճղոց էր գցում, որին նույնիսկ ամենապինդ նյարդերն ունեցող մարդը չէր դիմանում:

Մեր կապիկը մի աֆրիկացուց էնք ձեռք բերել, որը վառ անհատականությամբ ու յուրահատուկ հումորով օժտված մի էակ է: Ամեն օր նրան դուրս էնք տանում ու կապում ծառին: Առաջին երկու օրը խելոք նստում է տան մուտքի մոտ, ու նրա կողքով չընդհատվող հոանքով անցնում են որսորդները, մեզ սննդամթերք բերող պառավ կանայք, խումբ-խումբ վազում են խխունջներ ու միջատներ բերող փոքրիկ տղաներ: Մենք ենթադրում էնք, որ այդ անդադար շարժումը կզվարճացնի ու կհետաքրքրի կապիկին: Այդպես էլ եղավ: Նա շատ շուտ գլխի ընկավ, որ պարանի երկարությունն իրեն թույլ է տալիս թաքնվել բակի դռնակի մոտ, և օգտվում է դրանից: Հենց որ ոչինչ չկասկածող մի աֆրիկացի բակ է մտնում, կապիկն իսկույն դուրս է ցատկում դարանից ու բռնում խեղճի ոտքը: Հետն էլ այնքան սոսկալի ճղճղոց է գցում, որին նույնիսկ ամենապինդ նյարդերն ունեցող մարդը չե դիմանում:

2. Փակագծերում  տրված ժամանակաձևերից տեքստին համապատասխանող ձևն ընտրի՛ր և գրի՛ր կետերի փոխարեն:

Բարձր կրունկներով կոշիկներն առաջին անգամ երևացել են ուշ միջնադարյան Փարիզում: Բայց կինն իր կրունկներն ինչո՞ւ պիտի պահեր բարձր ու մարմնի ծանրությունը ոտքի թաթերի վրա պիտի դներ: Պատճառն այն էր, որ այն ժամանակ Փարիզի փողոցները սալահատակված չէին, և մարդիկ մի մայթից մյուսն անցնելու ժամանակ խրվում էին ցեխի մեջ: Եվ ահա մի հնարագետ կոշկակար, որն իր համար հնարեց բարձր կրունկները, որոշեց մյուսների կոշիկներն էլ այդպես կարել:

1. Պարզի՛ր, թե Ա և Բ նախադասություններում ընդգծված դերանուններն ինչո՞վ են տարբերվում:

Ա. Որքա՞ն հարստություն է թաղվել ծովի խորքերում առաջին նավի խորտակման օրվանից:

Բ.Ոչ ոք չի կարող ստույգ ասել, թե որքա՞ն հարստություն է թաղվել ծովի խորքերում առաջին նավի խորտակման օրվանից:

Ա. Ե՞րբ են ձկները խավիար դնում:

Բ. Ուզում եմ պարզել, թե ե՞րբ են ձկները խավիար դնում:   

Ա. Խեցու մեջ մարգարիտն ինչպե՞ս է գոյանում:

Բ.Ես նոր եմ իմացել,թե խեցու մեջ մարգարիտն ինչպե´ս է գոյանում:

Ա տարբերակում հարցական դերանուն է:
Բ տարբերակում հարաբերական դերանուն է:

2.Կետերը փոխարինի՛ր տրված դերանուններով: Ուշադրություն դարձրո՛ւ կետադրությանը:

Ով, ինչ, երբ, որտեղ, ինչքան:

ինչու է ջուր հավաքվում այս փոսում:

Ինձ հետաքրքրում է, թե ինչու է  ջուր հավաքվում այս փոսում: Ինչ պետք է անեն՝ տարածքի գեղեցկությունը պահպանելու համար:
Իրենք էլ չգիտեն, թե ինչ պետք է անեն տարածքի գեղեցկությունը պահպանելու համար:
Ով պետք է վերականգնի հատված անտառները:
Ձեզ հարց տվե՞լ եք, թե ով պետք է վերականգնի հատված անտառները:
Ինչքան ժամանակ է պետք՝ ամեն ինչ վերականգնելու համար:
Ճարտարապետին հարցնում են, թե ինչքան ժամանակ է պետք ամեն ինչ վերականգնելու համար:
Ինչ այդպես գրավեց  քո ուշադրությունը:
Ցո՛ւյց  տուր տեսնեմ , թե ինչ .այդպես գրավեց  քո ուշադրությունը:
Երբ ես պատմելու քո վերջին ճամփորդության մասին:
Գոնե ասա՛, թե երբ ես պատմելու քո վերջին ճամփորդության մասին:

1.Ընդգծի՛ր ցուցական դերանունները:
Դա առաջին գրադարանն է Հայաստանում: (դա, երորդ դեմք, եզակի թիվ)
—Սա է իմ ասելիքը, ավելացնելու ոչինչ չունեմ: (Սա, երորդ դեմք, եզակի թիվ)
—Ձեր ասած խանութը գտնվում է այստեղ՝ այս փողոցում: (ձեր, երկրորդ դեմք, հոգնակի թիվ)

2. Նշել տրված ցուցական դերանունների կազմությունը՝  այսքան, սա, այսչափ, նույնտեղ, այն, դա, այսպես, այնտեղ,  այդ, սույն, մյուս, այնպիսի:
պարզ- սա, այն, դա, այդ, սույն, մյուս:
բարդ- այսքան, այսչափ, նույնտեղ, այսպես, այնտեղ, այնպիսի:

3.
Սա ինձ համար ամբողջն է: Գտի՛ր ենթական:

Բնակարանի տերերը սրանք են: Գտի՛ր ստորոգյալը:

1. Գտի՛ր նախադասությունների արտահայտած մտքերի տարբերությունները՝ ուշադրություն դարձնելով թվականներին:

Ա. Բոլոր դասարաններում քսանհինգ աշակերտ կա: Այս տարբերակը թվում է որ ասում է ամբողջ դպրոցի դասարանների աշակերտների քանակը:
Բ. Բոլոր դասարաններում քսանհինգ-քսանհինգ աշակերտ կա: Այս տարբերակը ասում է առանձին դասարանների աշակերտների քանակը:

Ա. Շրջանի գյուղերում երկու դպրոց կա: Այս տարբերակը ամբողջ շրջանի դպրոցների մասինա խոսում:
Բ. Շրջանի գյուղերում երկուական դպրոց կա: Այս տարբերակը ասում է ամեն գյուղի դպրոցների քանակը:

Ա. Թռչունները չորս փետուր գցեցին ու անցան: Այստեղ ասվում է ամբողջ թռչունների մասին:
Բ. Թռչունները չորսական փետուր գցեցին ու անցան: Այստեղ խոսքը ամեն մի թռչունի մասին է:

Ա. Ընկերներս ամրոցում մի տուն ունեն: Ստեղ ասվում է մի տան մասին:
Բ. Ընկերներս ամրոցում մի-մի տուն ունեն: Ստեղ խոսքը գնում է հերոսի մասին որի ամեն մի իր ընկերը իր տունը ունի:

2. Տրված թվականների հոմանիշ ձևերը կազմի՛ր: Տրված և ստացված բոլոր թվականները անվանի՛ր մեկ բառով:

Օրինակ`հարյուրական-հարյուր-հարյուր:

Տասական — տաս-տաս, տասներկուական — տասներկու-տասներկու, հազարական — հազար-հազար, քսանհինգական — քսանհինգ-քսանհինգ, վեցական — վեց-վեց:

3. Բառի կրկնությամբ կամ ական ածանցով նոր թվականներ ստացի՛ր տրվածներից: Փորձի՛ր բացատրել , թե ստացված բոլոր թվականներն ինչո՛ւ են կոչվում բաշխական: Քառասուն, յոթանասուն, ութսուն, տասնութ, երկու հարյուր:
Քառասուն — քառասունական — քառասուն-քառասուն
յոթանասուն — յոթանասունական — յոթանասուն-յոթանասուն
ութսուն — ութսունական — ութսուն-ութսուն
տասնութ — տասնութական — տասնութ-տասնութ
երկու հարյուր — երկու հարյուրական — երկու հարյուր-երկու հարյուր